Dordtse leerregels voorrede

DORDTSE LEERREGELS

of de vijf artikelen tegen de Remonstranten, vastgesteld in de Nationale Synode, gehouden te Dordrecht, in de jaren 1618 en 1619

VOORREDE

Onder zeer vele vertroostingen dewelke onze Heere en Zaligmaker Jezus Christus aan Zijn strijdende Kerk in deze ellendige pelgrimage gegeven heeft, wordt deze met recht onder de voornaamste geacht, die Hij haar heeft nagelaten als Hij tot Zijn Vader in het hemels heiligdom zou ingaan, zeggende: Ik ben met ulieden al de dagen tot de voleinding der wereld. De waarheid van deze vriendelijke belofte is blijkelijk in de Kerk van alle tijden. Want alzo zij niet alleen door openbaar geweld der vijanden en goddeloosheid der ketters, maar ook door bedekte listigheid der verleiders van den beginne is bestreden, voorwaar, indien de Heere haar te eniger tijd van de heilzame hulp Zijner beloofde tegenwoordigheid had ontbloot, zij zou al overlang óf door geweld der tirannen zijn verdrukt geweest, óf door de arglistigheid der bedriegers ten verderve verleid. Maar de goede Herder, Die Zijn kudde, voor welke Hij Zijn leven heeft gelaten, zeer volstandiglijk bemint, heeft het woeden der vervolgers steeds te rechter tijd en door Zijn uitgestrekte hand, dikwijls wonderlijk, ternedergezet en de kromme wegen en bedrieglijke raadslagen der verleiders ontdekt en tenietgedaan; in beide bewijzende dat Hij waarlijk bij Zijn Kerk tegenwoordig is. Hiervan hebben wij een zeer klaar bewijs in de historiën der godzalige keizers, koningen en prinsen, welke de Zone Gods zo menigmaal tot hulp van Zijn Kerk heeft verwekt, met een heiligen ijver Zijns huizes ontstoken, en door hun dienst niet alleen het woeden der tirannen bedwongen, maar ook Zijn Kerk, wanneer zij met valse leraars te strijden had, tegen hen met remedies van heilige synoden voorzien, in welke de getrouwe dienstknechten van Christus met gezamenlijke gebeden, raad en arbeid kloekmoediglijk zich hebben gesteld voor de Kerk en waarheid Gods, tegen de knechten des satans, alhoewel zij zich in engelen des lichts veranderden; en hebben het zaad der dwalingen en der tweedracht weggenomen, de Kerk in eendracht der reine religie behouden en den oprechten godsdienst ongeschonden op de nakomelingen voortgezet.
Met een gelijke weldaad heeft onze getrouwe Zaligmaker Zijn genadige tegenwoordigheid aan de Kerk van Nederland, die enige jaren zeer is verdrukt geweest, in dezen tijd bewezen. Want deze Kerk, van de tirannie van den roomsen antichrist en de schrikkelijke afgoderij des pausdoms door Gods machtige hand verlost en in de gevaren van zo langdurigen oorlog menigmaal wonderbaarlijk bewaard zijnde en in eendracht der ware leer en tucht tot lof van haar God, tot wonderlijken wasdom van het gemenebest, en vreugde van de gehele Gereformeerde wereld zeer heerlijk bloeiende, is van Jacobus Arminius en zijn navolgers, dragende den naam van remonstranten, door verscheidene zo oude als nieuwe dwalingen eerst heimelijk, daarna openlijk aangevochten, en, door ergerlijke twisten en scheuringen hardnekkig verstoord zijnde, in zo groot gevaar gebracht, dat die zeer bloeiende Kerken door een schrikkelijken brand van tweedrachten en verdeeldheden ten laatste zouden zijn verteerd geworden, tenware de ontferming onzes Zaligmakers te bekwamer tijd daartussen ware gekomen.

Doch geprezen zij in der eeuwigheid de Heere, Dewelke, nadat Hij Zijn aanschijn een ogenblik tijds van ons (die op menigerlei wijze Zijn toorn en gramschap hadden verwekt) verborgen had, voor de ganse wereld heeft bewezen dat Hij Zijns verbonds niet vergeet en het zuchten der Zijnen niet veracht. Want als daar nauwelijks enige hoop van herstel naar menselijk oordeel scheen voorhanden te zijn, heeft Hij aan de Doorluchtige en Hoogmogende Heren, de Generale Staten der Verenigde Nederlanden, dit in het hart gegeven, dat zij, met advies en directie van den doorluchtigsten en kloekmoedigsten Prins van Oranje, besloten hebben deze woedende zwarigheden met wettelijke middelen te bejegenen, welke door de voorbeelden der apostelen zelven en der Christelijke Kerk na hun tijd doorgaans zijn voor goed erkend, en zelfs ook in de Kerk van Nederland met grote vrucht voordezen gebruikt, en zij hebben een Synode uit al de provinciën van hun gebied door hun autoriteit naar Dordrecht bijeengeroepen, nadat zij daartoe van tevoren verzocht en door gunst van den grootmachtigsten koning Jacobus, koning van Groot-Brittannië, enz., en der doorluchtige prinsen, doorluchtige graven en machtige republieken verworven hadden vele voortreffelijke godgeleerde mannen, opdat door gemeen oordeel van zovele theologanten der Gereformeerde Kerk de leringen van Arminius en zijn navolgers in een zo vermaarde Synode rijpelijk zouden worden onderzocht en alleen uit Gods Woord geoordeeld, de ware leer bevestigd, de valse verworpen, en den Nederlandsen Kerken eendracht, vrede en rust door Gods zegen wedergebracht. Over deze weldaad Gods is het, dat de Nederlandse Kerken zich verheugen en de getrouwe ontfermingen huns Zaligmakers ootmoediglijk bekennen en dankbaar roemen.

Deze eerwaardige Synode (na voorgaand algemeen vasten en bidden door autoriteit der Hoge Overheid in al de Nederlandse Kerken tot afbidding van Gods toorn en verwerving van Zijn genadigen bijstand uitgeschreven en gehouden) in des Heeren Naam binnen Dordrecht vergaderd zijnde, ontstoken in liefde tot God en den welstand der Kerk, en wezende, na aanroeping van Gods Naam, met een heiligen eed verplicht, van alleen naar het richtsnoer der Heilige Schrift te oordelen, en in het onderzoek en oordeel van deze zaak met een goede en oprechte consciëntie te handelen, heeft zeer naarstiglijk en met grote lankmoedigheid gearbeid, om de voornaamste voorstanders dezer leringen, voor haar geciteerd zijnde, te bewegen dat zij hun gevoelens van de vijf bekende hoofdstukken der leer, mitsgaders de redenen van dien volkomenlijk wilden verklaren. Maar als zij het oordeel der Synode verwierpen en op de vraagstukken, in de manier als billijk was, weigerden te antwoorden, en dat voorts geen vermaningen der Synode, noch resoluties der Welgeboren Edele Gedeputeerden van de Heren Generale Staten, ja, zelfs niet de bevelen van de Doorluchtige Hoogmogende Heren Generale Staten bij hen iets vorderden, is de Synode genoodzaakt, met last van hun Hoogmogenden en naar de gewoonte der oude Synoden, een anderen weg in te gaan; en is het onderzoek van de voorzeide vijf leerstukken uit de schriften, bekentenissen en verklaringen, eensdeels tevoren uitgegeven, anderdeels ook aan deze Synode overgeleverd, bij de hand genomen. Hetwelk, alzo het nu door Gods bijzondere genade met zeer grote vlijt, getrouwheid, consciëntie en overeenstemming van allen en een iegelijk is voleind, zo is het dat deze Synode tot Gods eer, behoudenis van de oprechtheid der zaligmakende waarheid, gerustheid der consciënties, vrede en welstand der Nederlandse Kerken, besloten heeft het navolgende oordeel (waarin het waarachtige en met Gods Woord overeenkomende gevoelen van de vijf voorzeide leerpunten wordt verklaard, en het valse en met Gods Woord strijdende verworpen) openlijk uit te spreken en een iegelijk bekend te maken.